در زمان های نه چندان دور گرمایش در ابنیه مسکونی یا سوله‌های تولیدی و صنعتی با بخاری‌های گازی و روش‌های سنتی بسیار سخت،پرهزینه وکم بازده بوده است. در زمان کنونی و با استفاده از پیشرفت علم ،گام بلندی در طراحی ،تولید و ارائه مدل‌های زیادی از سیستم‌های گرماتاب برداشته شده است. این سیستم‌ها هم در انواع مسکونی و هم برای استفاده در محل های بزرگ و فضاهای روباز قابل استفاده می‌باشند.یکی از کم‌هزینه‌ترین و مناسبترین گونه سامانه‌های گرمایشی ،سیستم‌های گرماتاب لوله‌ای ( بخاری صنعتی ) می باشند که قدرت ایجاد دمای گرم بسیار بالا را در اماکن باز و محیط‌های بسته با وسعت و ارتفاع سقف زیاد فراهم می‌کنند.با وجود تفاوت در ساختار ظاهری ،این بخاریها معمولا از استیل یا آلیاژ آلومنیوم ساخته می‌شوند.
نحوه عملکرد دستگاه های گرمایش تابشی و گرماتاب
پیش از تشریح نحوه عملکرد بخاری‌های تابشی به بررسی روش‌های اصلی و پرکاربرد گرمایش ساختمان‌های صنعتی می‌پردازیم که به 3 روش زیر انجام می‌شود:
_ گرمایش هوای گرم
در این مدل گرمایش با ایجاد جریان هوای گرم ، افزایش دمای محیط حصول می گردد و هوای گرم شده توسط یک فن در سراسر محیط پخش می گردد. این بخاری‌های فضا برای گرم‌کردن آن دسته از ابنیه صنعتی که به دمای ثابت و یکنواخت در سرتا سر ساختمان نیاز دارند، گرماتاب فوق العاده ایی به شمار می‌آیند.بخاری‌های فضا به اشکال بخاری‌های دیواری یا بخاری‌های آویزان از سقف قابل استفاده هستند که فضای مفید ابنیه صنعتی را اشغال نمی‌کنند. در این صورت هوای گرم شده توسط گرمکن، از طریق کانال‌ها در محیط گسترده‌تری از ساختمان توزیع می‌شود.
_ ایجاد جریان هوای گرم
هوای گرم بطور طبیعی به سمت بالا حرکت می کند و در مجاورت سقف تجمع می‌یابد. در صورت استفاده از بخاری‌های هوای گرم، دمای سطح نزدیک به کف بنا، همواره دمای پایین‌تری نسبت به سطح مجاور به سقف ساختمان دارد و مقداری از گرمای تولید شده اتلاف می شود. برای به حداقل اتلاف گرما، می‌توان از فن‌های توزیع کننده‌ی هوا استفاده کرد. استفاده از بخاری فن دار موجب می‌شود که فن هوای گرم انتقال یافته به سمت بالا را به نزدیکی مجاورت زمین برگرداند.
_ گرمایش تابشی
گرماتاب در ابنیه صنعتی بزرگ به طور معمول توسط بخاری‌های تابشی آویزان از سقف تامین می گردد در این روش از پلاک‌های تابشی نیز استفاده می گردد.در هر دو روش انرژی گرمایی از تابش اشعه مادون قرمز از سطح داغ بخاری‌های تابشی ایجاد می‌شود. بخاری‌های مادون قرمز تابشی ، افراد و وسائل قرار گرفته شده در مسیر تابشی خود را به طور مستقیم و بدون گرم‌کردن هوا گرم می‌کنند. به همین جهت استفاده از بخاری‌های تابشی در فضای باز یکی از بهترین روش‌های گرمایشی به حساب می‌آید. چرا که وجود باد و جریان هوا در اثر گرمایش گرماتاب تاثیر چندانی ندارد.این بخاریها به دلیل نداشتن شعله باز ایمنی بیشتری را بخصوص در ساختمان‌های صنعتی که با متریال قابل اشتعال و مواد شیمیایی سر‌و‌کار دارند ایجاد میکند. بخاری‌های تابشی را می‌توان به صورت بخاری‌های تابشی گازی و بخاری‌های تابشی برقی تهیه نمود.
طرزکار گرماتاب
سوخت مورد استفاده در بخاری‌های صنعتی گاز ،نفت و سوخت‌های دیزلی ، برق و یا ترکیبی از اینها می‌باشد. با مصرف هر یک از سوخت‌ها حرارتی تولید می‌شود که به روش رسانش ،همرفت و یا تابشی انتقال می‌یابد.
پر استفاده ترین نوع بخاری صنعتی، هیتری می‌باشد که سوخت گاز مصرف میکند .نحوه عملکرد به این صورت است که مشعل ، روشن می‌شود؛ حرارت تولید شده به داخل کوره هدایت و به روش رفت و برگشت حرارت به لوله‌ای که در انتهای کوره قرار دارد، دما بیشتر می‌شود. شمار این لوله‌ها بسته به ظرفیت کوره بین ۱۸ تا ۳۴ عدد می باشد. بعد از ایجاد حرارت از طریق فن، هوای مجاور گرم می‌شود.بخاری و یا هیترهای صنعتی برقی، حرارت مد نظر را از طریق انرژی الکتریسیته تولید می کنند و در 2 مدل تک فاز و سه فاز قابل عرضه به مصرف کننده هستند. این نوع هیتر صنعتی، از دوام و مقاومت بسیار مطلوبی در برابر خوردگی و زنگ زدگی برخوردار می‌باشد.بخاری‌های گازوئیلی از انواع دیگر این گرماتاب‌ها به شمار می‌آیند که با سوخت کار میکند. هیترهای صنعتی چندگانه سوز از چند نوع سوخت و منبع انرژی مختلف برای تامین گرما استفاده می کنند.
بخاری تابشی گازی چگونه کار میکند؟
همانطور که ذکر گردید بخاری های صنعتی را به شکل بخاری تابشی گازی و برقی می‌توان تهیه نمود که نحوه انتقال حرارت در این بخاریها بصورت تابشی می باشد. بطور اجمالی بخاری تابشی گازی به سه دسته فن‌دار،بدون فن و تابشی تقسیم کرد.
در گرماتاب با روشن کردن مشعل مخلوطی از گاز مایع یا شهری و هوا با نسبت استاندارد و بصورت احتراق کامل سوزانده می‌شود.حرارت ایجاد شده توسط یک فن در داخل لوله‌های تعبیه شده (که شکل رفت و برگشتی هستند) به حرکت در آمده و سبب افزایش دمای آنها تا 300 درجه می‌شود.در بالای لوله‌ها ورق های منعکس‌کننده وجود دارند که حرارت را بشکل امواج الکترومغناطیس به سوی پایین هدایت می‌کنند و در صورت برخورد با افراد ،انرژی امواج بصورت گرما آزاد می‌شود. این انرژی ممکن است برای بالا بردن دمای کل یک فضای صنعتی یا بخشی از آن مورد استفاده قرار گیرد.
